Czym są groźby karalne, przykłady i jak udowodnić groźby karalne czyli co mówi art. 190 kk

Groźby są w naszym społeczeństwie zjawiskiem bardzo powszechnym. Z różnego typu groźbami mamy do czynienia zarówno w życiu prywatnym, zawodowym, jak i społecznym. Niewielu sprawców (jak i ofiar) gróźb zdaje sobie sprawę z tego, że straszenie ludzi jest w Polsce karane więzieniem. Przeczytaj co możesz zrobić, gdy Ci grożą i dlaczego trzeba uważać na słowa podczas kłótni z sąsiadami.

Czym są groźby karalne

W potocznym rozumieniu groźba oznacza zapowiedź wobec danej osoby podjęcia działań lub ich zaniechania na wskutek czego znajdzie się ona w gorszej sytuacji. Grożenie jest zatem rodzajem oddziaływania sprawcy na psychikę ofiary w celu wywołania u niej poczucia obawy, o dobro swoje lub bliskich.

W zależności od skutku jaki zastraszanie ma wywołać, może być ono społecznie potępiane (np wymuszenie haraczu) lub akceptowane (np. straszenie dzieci obcymi). Zastraszanie funkcjonuje zarówno w języku potocznym jak i prawnym pod pojęciem groźby karalnej.

W polskim ustawodawstwie znajdują się zapisy prawne chroniące naszą tzw. wolność psychiczną, która rozumiana jest jako brak poczucia zagrożenia przed wyrządzeniem nam (lub naszym bliskim) uszczerbku na zdrowiu, mieniu i reputacji.

Groźba karalna w kodeksie karnym definiowana jest jako zapowiedź popełnienia przestępstwa. W przepisach k.k. odniesienie do pogróżek jako przestępstwa znajduje się w art. 115 § 12 k.k., gdzie zdefiniowano pojęcie groźby bezprawnej oraz w art. 190, k.k dotyczącym groźby karalnej.

Grożenie bezprawne i groźby karalne w kodeksie karnym

Groźba bezprawna w art. 115 § 12 k.k. została zdefiniowana w następujący sposób:

”[…]groźbą bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa w art. 190, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego, lub jego osoby najbliższej”. Istotne jest to, że w tym artykule zaznaczono również to co nie jest groźbą karalną;
”[…]nie stanowi groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem lub zachowaniem zagrożonym administracyjną karą pieniężną”.

Zapis ten oznacza, że nie jest przestępstwem grożenie innej osobie popełnieniem wykroczenia, za które z urzędu będzie ukarany (np. zerwaniem umowy, niezapłaceniem należności).
Bardziej przejrzysty zapis dotyczy jednej z form groźby bezprawnej, czyli groźby karalnej zawartej ww. artykule 190 k.k.:

”§ 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. […]”

Warto zatem pamiętać o tym, że do zaistnienia groźby karalnej nie jest wymagane uskutecznienie groźby i dopuszczenie się wobec ofiary przestępstwa, lecz samo jej wypowiedzenie. Natomiast żeby wypowiedziana groźba miała skutek prawny musi wystąpić przesłanka uzasadnionej obawy pokrzywdzonego przed realną w skutkach groźbą.

Ponadto do groźby karalnej odnoszą się także zapisy art. 191 k.k dotyczące zmuszanie do określonego zachowania, zaniechania lub znoszenia, o czym mówi jego pierwszy paragraf:

„§ 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Groźby karalne mogą mieć charakter bezwarunkowy (np. zemsta, zawiść). Ponadto jako rodzaj gróźb bezprawnych jak mogą być uznane także za formy innych czynów karalnych takich jak:

• szantaż,
• stalking,
• sextortion,
• szantaż emocjonalny,
• szantaż internetowy.

Obawa, czyli poczucie zagrożenia podstawą stwierdzenia groźby karalnej

Główną przesłanką groźby karalnej jest poczucie zagrożenia ofiary wywołane przez pogróżki sprawcy. Według w.w. Ustawy bez wystąpienia obawy nie dochodzi do groźby karalnej pomimo, że uczucie obawy pozostaje w ocenie wyłącznie ofiary. Dlatego zgodnie z drugim paragrafem art. 90 k.k. przestępstwo to jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego.

Także po stronie pokrzywdzonego leży obowiązek udowodnienia przed sądem, że groźba, której padła ofiara wzbudza uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Zadaniem sądu jest obiektywna ocena czy ofiara mogła uznać daną groźbę za realną zapowiedź wyrządzenia jej lub bliskim ofiary krzywdy.

Natomiast do określenia groźby jako karalnej nie jest konieczne przyznanie się przez sprawcę do zamiaru jej popełnienia. Dlatego, jeśli ktoś dopuszcza się wypowiadania wobec innych osób realnych do spełnienia gróźb nawet w formie żartu musi się liczyć z możliwością otrzymania pozwu w tej sprawie.

Sposoby wyrażania groźby karalnej

Przepisy k.k nie określają formy, jaką musi mieć groźba, by została uznana za czyn zabroniony, a co za tym idzie karany. Dlatego może mieć ona różne formy wyrażenia jej przez sprawcę:

• słownej, bezpośredniej:
  • połamię Ci nogi,
  • już nie żyjesz,
  • zrobię krzywdę Twojej żonie,
• słownej, zawoalowanej:
  • byłaby wielka szkoda, gdybyś uległ wypadkowi,
  • masz synka, pewno nie chcesz by stała mu się krzywda,
  • chwalenie się znajomościami z ludźmi wpływowymi (np. prokuraturą, mafią, burmistrzem),
  • opowiadanie o dokonaniu pobicia,
  • informowanie o posiadaniu broni itp.
• wyrażonej gestem w kierunku ofiary:
  • gest podcinania gardła,
  • zaciśnięte pięści, w geście walki.

Ponadto różne mogą być sposoby przekazania groźby karalnej: poprzez wypowiedź słowną (także przez pośrednika), telefonem, lub pisemnie, listem, SMS-em, mailem lub inną formą wiadomości.

Co możemy zrobić, gdy jesteśmy ofiarą gróźb karalnych, zastraszania

W sytuacji, gdy jesteśmy adresatami gróźb, które wywołują w nas realną i uzasadnioną obawę dokonania wobec nas lub naszych bliskich szkody mamy prawo złożyć w prokuraturze zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Ponieważ prokuratura zajmie się przeprowadzeniem postępowania w celu zasadności sporządzenia aktu oskarżenia warto samemu zbierać dowody dotyczące groźby.

W tym celu proponujemy skorzystać z oferty naszej agencji detektywistycznej, które nie tylko pomoże zebrać potrzebne dowody, ale także obejmie obserwacją osobę nam grożącą.

W przypadku gróźb karalnych zalecamy także pamiętać, że jest to bardzo powszechne przestępstwo, które możemy popełnić pod wpływem emocji np. podczas kłótni z nielubianymi sąsiadami. Niewinne, czy żartobliwe straszenie ludzi może skończyć się dla nas prawomocnym wyrokiem sądowym.

Masz jakiekolwiek pytania? Ktoś Ci grozi, zastrasza lub szantażuje?

Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.

Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne.