Zaginięcie osoby – kiedy i gdzie zgłosić zaginięcie

Każdego dnia pojawiają się w mediach społecznościowych, artykułach internetowych i prasowych oraz w radiu i telewizji ogłoszenia o zaginionych osobach. Zaginięcia dotyczą zarówno kobiet, jak i mężczyzn, nastolatków, a nawet dzieci. Ludzie znikają niespodziewanie w niewyjaśnionych okolicznościach, w drodze do pracy, na wakacjach, czy wracając ze sklepu. Natomiast bliscy osób zaginionych przeżywają dramat związany z niewiedzą, niepewnością i strachem. Przeczytaj, co należy zrobić, gdy zaginęła znana nam osoba, jakich czynności dokonuje w takich sprawach policja i w czym może pomóc wynajęcie detektywa.

Czym jest zaginięcie?

W Zarządzeniu nr 48 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 czerwca 2018 zaginięcie określone jest jako „zaistnienie zdarzenia, uniemożliwiającego ustalenie miejsca pobytu osoby fizycznej i zapewnienie ochrony jej życia, zdrowia lub wolności, wymagające jej odnalezienia albo udzielenia pomocy”.

Jeśli chodzi o przepisy Kodeksu Karnego, to zdefiniowane są dwa czyny karalne, które często mają związek z zaginięciem.
Pierwszym z nich jest porwanie (art. 252 i 253 k.k.) definiowane jako pozbawienie danej osoby wolności w celu osiągnięcia określonej korzyści, np. okupu, zmuszenia innej osoby do wykonania lub zaniechania danej czynności, czy też uprowadzenie osoby na terytorium innego państwa.

Ponadto polskie ustawodawstwo wyróżnia szczególny rodzaj porwań, czyli uprowadzenia. Uprowadzenie (art. 211 k.k.) polega na pozbawieniu wolności lub przywłaszczeniu osoby niepełnoletniej poniżej lat 15 bądź osoby niezdolnej do samodzielnej egzystencji z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub innego rodzaju niepełnosprawności.

Co należy zrobić w przypadku zaginięcia osoby bliskiej?

W sytuacji zaginięcia czynnikiem determinującym szansę odnalezienia zaginionego w dobrym stanie psychicznym i fizycznym jest czas. Dlatego w przypadku obawy, że dana osoba zaginęła, warto bezzwłocznie podjąć następujące działania:

• nie zwlekaj ze zgłoszeniem zaginięcia na policję,
• skontaktuj się i zbierz informację od sąsiadów, przyjaciół, kolegów z pracy (szkoły) osoby zaginionej;
• sprawdź szpitale, noclegownie, ośrodki pomocy społecznej;
• przejrzyj rzeczy osobiste zaginionego w celu znalezienia jakiejś wskazówki gdzie go szukać;
• umieść informację o poszukiwaniu w mediach społecznościowych;
• rozwieś plakaty w okolicy, gdzie po raz ostatni była widziana osoba zaginiona;
• poproś media o zamieszczenie komunikatu o zaginięciu;
• skontaktuj się z organizacjami zajmującymi się poszukiwaniem osób zaginionych np. Fundacją ITAKA;
• możesz skorzystać z usług Agencji Detektywistycznych.

Zgłoszenie zaginięcia na Policji

Zaginięcie na policję można zgłosić w każdej chwili, najlepiej jak najszybciej. Nieprawdą jest, że od zaginięcia danej osoby do przyjęcia zgłoszenia musi upłynąć minimum 48 godzin.

Do zgłoszenia zaginięcia na policję uprawnione są następujące osoby:

• członek rodziny, opiekun prawny lub przedstawiciel ustawowy osoby zaginionej,
• kierownik instytucji, w której osoba zaginiona przebywała w celu sprawowania nad nią opieki lub leczenia,
• przedstawiciel właściwego konsulatu, jeżeli osobą zaginioną jest cudzoziemiec,
• każda osoba, która w zgłoszonym zawiadomieniu o zaginięciu uzasadnia podejrzenie popełnienia przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności wskazanej osoby, lub poda znane okoliczności zaginięcia

Osoba zgłaszająca zawiadomienie o zaginięciu otrzyma stosowne potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia. Natomiast w przypadku odmowy przyjęcia zgłoszenia zaginięcia można zażądać potwierdzenia odmowy przyjęcia takiego zgłoszenia na piśmie.

Kategorie zaginięć

Zakres oraz intensywność działań podejmowanych przez policję w sprawie otrzymania zgłoszenia o zaginięciu zależy od kategorii, do jakiej dane zgłoszenie zostanie zaliczone. Zasadniczo wyróżnia się trzy kategorie osób zaginionych:

• I kategoria — w tej kategorii znajdują się osoby, które nagle opuściły miejsce swojego pobytu, a okoliczności towarzyszące ich zaginięciu wskazują na możliwość zagrożenia życia (także o zamiarach samobójczych), małoletni do 15 roku życia, których zaginięcie zgłoszono po raz pierwszy. Ponadto są to też osoby, które z powodu wieku, choroby, upośledzenia umysłowego lub zaburzeń psychicznych nie mogą kierować swoim postępowaniem, lub wymagają opieki czy pomocy.
• II kategoria — dotyczy osób zrywających kontakt z bliskimi świadomie i z własnej woli oraz tych, które mówiły o niezadowoleniu ze swojej sytuacji życiowej czy planach jej zmiany.
• III kategoria — to między innymi osoby małoletnie, których zaginięcie wskazuje na kolejne samowolne oddalenie się z domu rodzinnego lub placówki, pod której kuratelą dana osoba się znajduje. W kategorii tej są również osoby małoletnie zaginione w związku z tzw. porwaniem rodzicielskim. Do tej grupy należą też osoby pełnoletnie, które samowolnie oddaliły się, ze szpitala psychiatrycznego, domu pomocy społecznej, czy innego tego typu ośrodka.

Jednak niezależnie od przydzielonej kategorii poszukiwania osoby zaginionej, policja rozpoczyna działania poszukiwawcze niezwłocznie po przyjęciu zawiadomienia. Katalog czynności, do których wykonania są zobowiązani policjanci, prowadzący poszukiwania w przypadku wszystkich kategorii jest podobny. Niemniej jednak intensywność tych poszukiwań i zaangażowanie określonej liczby sił i środków policyjnych dostosowywane jest indywidualnie do każdej sprawy.

Jakie są działania podejmowane przez Policję w przypadku zaginięcia?

Poszukiwania zaginionych osób to proces, który odbywa się często jednocześnie na wielu płaszczyznach i zazwyczaj obejmuje kilka różnych metod i technik policyjnych.

Najczęściej policja rozpoczyna swoje działania od przeprowadzenia wywiadu z rodziną, znajomymi i innymi osobami, które mogą mieć informacje na temat zaginionej osoby. Poszukiwania zaginionego rozpoczyna się od najbliższego otoczenia zaginionej osoby, czyli domu, miejsca pracy czy szkoły. Poszukiwania nie ograniczają się jednak do osoby zaginionej, ale także policjanci, przeszukując, teren szukają wszelkich dowodów i wskazówek mogących ich naprowadzić na właściwy trop.

Policja podczas działań poszukiwawczych analizuje także nagrania z kamer monitoringu w okolicach miejsca zaginięcia oraz w innych miejscach, w których zaginiona osoba mogła się znajdować. W razie potrzeby, podczas tzw. poszukiwań naziemnych (w terenie), mogą brać udział jednostki specjalne, straż pożarna, grupy poszukiwawczo-ratownicze, wolontariusze. Do szukania osób zaginionych wykorzystuje się także specjalnie przeszkolone psy tropiące.

W sytuacji, gdy osoba zaginiona mogła przebywać w rejonie zbiorników wodnych, poszukiwania mogą obejmować użycie łodzi, sonaru, a nawet nurków. Natomiast w przypadku, gdy obszar poszukiwań jest bardzo rozległy, mogą być używane śmigłowce, samoloty, drony, aby przeszukać teren z powietrza.

Przy sprawie zaginięcia dziecka policja może uruchomić System Child Alert (CA). CA uruchamiany jest w przypadku kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba nieletnia stała się ofiarą przestępstwa związanego z pozbawieniem wolności albo jej życie czy zdrowie jest bezpośrednio zagrożone. W wysyłanej na szeroką skalę wiadomości z komunikatem o zaginięciu publikowany jest wizerunek zaginionego dziecka, podawane są jego dane oraz informacje dotyczące okoliczności zaginięcia. Uruchamiana jest w tym celu specjalna linia z numerem alarmowym 995, (www.childalert.pl).

Policja podczas prowadzenia śledztwa w sprawie zaginięcia może współpracować z prywatnymi detektywami oraz mediami, a nawet ufundować nagrodę za informacje o zaginionej osobie.

Jak długo policja prowadzi sprawę zaginięcia?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami policja kończy czynności związane z poszukiwaniem osoby zaginionej po upływie:

• 10 lat od dnia przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby pełnoletniej,
• 10 lat od dnia, w którym małoletnia osoba zaginiona osiągnęłaby pełnoletność,
• 5 lat od dnia zaginięcia osoby, która w dniu zgłoszenia zawiadomienia o zaginięciu miała ukończone 70 lat,

Zakończenie czynności poszukiwawczych przez Policję nie powoduje jednak usunięcia danych osoby zaginionej z systemów policyjnych i informacje o osobie zaginionej figurują w nich jeszcze przez najbliższe 25 lat. Policja zgodnie z przepisami może uaktualnić wizerunek osoby poszukiwanej poprzez zastosowanie progresji wiekowej osoby zaginionej, czyli symulacji prawdopodobnego wyglądu osoby zaginionej po upływie określonego czasu.

W przypadku niektórych zaginięć poszukiwania zostają wznowione po kilku lub nawet kilkunastu latach. Wówczas śledczy ponownie sprawdzają dowody zebrane po zgłoszeniu zaginięcia oraz wykorzystują do rozwiązania sprawy nowoczesne techniki niedostępne przed laty np. ślady DNA.

W Polsce nierozwiązanymi sprawami sprzed lat zajmuje się tzw. Archiwum X, czyli specjalny zespół policji powołany w 1999 roku do spraw niewykrytych zabójstw i do spraw przestępstw niewykryty. W 2023 roku jedną ze spraw, którą zajęło się Polskie Archiwum X jest słynne zaginięcie Iwony Wieczorek w nocy z 16 na 17 lipca 2010 w Gdańsku.

Ponadto w sytuacji poszukiwań trwających od lat do sprawy zaginięć wracają nie tylko śledczy i detektywi, ale też twórcy filmów i seriali dokumentalnych. W dokumentach przedstawiane są okoliczności, przebieg śledztwa działania i zakładane hipotezy dotyczące słynnych zaginięć. Jednym z takich dokumentów jest serial, w którym poruszana jest sprawa czteroletniej wówczas dziewczynki Madeleine Mccann z 2007 roku.

Poszukiwanie osób zaginionych. Czy warto korzystać z usług detektywistycznych w sprawie zaginięcia?

Jeśli doszło do zaginięcia, ważny jest czas, w jakim dojdzie do rozpoczęcia czynności operacyjnych takich jak rozpytanie rodziny, znajomych i ewentualnych świadków oraz zabezpieczenie śladów i monitoringu.
Dlatego, gdy dochodzenie policyjne jest prowadzone wolno i w niewystarczający sposób, wynajęcie prywatnego detektywa doda do poszukiwań dodatkowe zasoby. Ponieważ detektywi nie tylko mają doświadczenie w takich sprawach jak zaginięcie czy uprowadzenie, ale też często dysponują dostępem do bazy danych, sieci kontaktów czy specjalistycznych narzędzi śledczych.

Doświadczony detektyw może pomóc w zebraniu dodatkowych informacji, które przyspieszą proces poszukiwań i zwiększą szansę na odnalezienie osoby zaginionej. Pracownikami biura detektywistycznego ProDetektyw są profesjonalni prywatni detektywi, którzy zdobyli doświadczenie w wydziałach kryminalnych Policji, gdzie skrupulatnie poznali metody i formy pracy operacyjnej.

Dlatego, jeśli szukasz bliskiej osoby, zapraszamy Cię do kontaktu z naszą Agencją. Szybko przeanalizujemy materiały, opracujemy strategię działania, dzięki której zwiększą się szanse na znalezienie poszukiwanego.

Masz jakiekolwiek pytania? Potrzebujesz pomocy w poszukiwaniu zaginionej osoby?

Nie wahaj się. Rozwiążemy Twój problem. Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.