Porwanie rodzicielskie a uprowadzenie i zaginięcie dziecka

Porwanie rodzicielskie to sytuacja, kiedy jedno z rodziców bez woli i wiedzy drugiego, czy pod pretekstem krótkotrwałego pobytu wywozi lub zatrzymuje dziecko na stałe. Jednocześnie pozbawia w ten sposób drugiego rodzica możliwości kontaktu z nim w przysługującym mu zakresie. Termin ten wiąże się z innymi sytuacjami dotyczącymi zniknięcia dziecka, czyli z uprowadzeniem i zaginięciem. Z tego artykułu dowiesz się, czym w świetle prawa różnią się porwanie, uprowadzenie i zaginięcie dziecka.

Porwanie rodzicielskie a uprowadzenie dziecka

Zapis zawarty w Zarządzeniu nr 124 Komendanta Głównego Policji definiuje porwanie rodzicielskie jako sytuację, w której jedno z rodziców lub opiekunów posiadających pełną władzę rodzicielską bez woli i wiedzy drugiego z nich pod pretekstem krótkotrwałego pobytu wywozi, lub zatrzymuje dziecko na stałe. Pozbawiając w ten sposób drugiego rodzica (opiekuna) mającego pełną władzę rodzicielską zgodnie z prawem mu przysługującym, możliwości utrzymywania kontaktu z dzieckiem.

Natomiast uprowadzenie tym różni się od porwania, że jest że dokonywane jedynie przez rodzica, którego władza rodzicielska została ograniczona, zawieszona lub który został jej pozbawiony.
Uprowadzenie jest przestępstwem sankcjonowanym w art. 211 Kodeksu Karnego:
“Osoba, która wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej 15 lat albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”

Uprowadzenie jest przestępstwem ściganym z urzędu, czyli Policja lub Prokuratura, wszczyna dochodzenie lub śledztwa, jeżeli posiada wiarygodne informacje uzasadniające przyjęcie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.

Zaginięcie dziecka

Terminy porwania rodzicielskiego i uprowadzenia ściśle wiąże się z uprowadzeniem dziecka. Zgodnie z definicją zamieszczoną w zarządzeniu nr 124 Komendanta Głównego Policji z dn. 04/06/2012 roku, “zaginięcie osoby jest zaistnieniem zdarzenia, które pozwala na ustalenie miejsca pobytu osoby fizycznej i zagwarantowanie jej ochrony jej zdrowia życia albo wolności i wymaga jej odnalezienia lub udzielenia pomocy.”

Porwanie rodzicielskie i zaginięcie mogą występować razem lub osobno. Z pierwszą sytuacją mamy do czynienia wówczas, gdy jeden z rodziców nagle, bez powiadomienia drugiego wywozi dziecko w nieznane miejsce, z drugą, kiedy pociecha trafia w znane drugiemu rodzicowi miejsce, lecz nie ma on możliwości kontaktu z nią lub gdy osoba dorosła, pod opieką której znajdowało się małoletnie dziecko zaginęła w związku z zaistnieniem okoliczności zewnętrznych, takich jak na przykład wypadek.

Przepisy wspomnianego powyżej zarządzenia w sposób zawężający definiują pojęcie porwania rodzicielskiego. Kwalifikują one do niego bowiem wyłącznie sytuacje, w których żadne z rodziców i nie posiada ograniczonej władzy rodzicielskiej.

W zależności od zaistniałych okoliczności, Policja klasyfikuje osobę zaginioną do jednej z trzech kategorii. W przypadku porwania rodzicielskiego, szczególnie istotną rolę odgrywa pierwsza i trzecia.

Do kategorii pierwszej zalicza się osobę, która nagle opuściła miejsce swojego pobytu w okolicznościach uzasadniających popełnienie na jej szkodę przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności lub uzasadniających podejrzenie zagrożenia dla jej życia, zdrowia lub wolności, a w szczególności małoletniego do lat 15, którego zaginięcie zostało zgłoszone po raz pierwszy.
Natomiast do kategorii trzeciej kwalifikuje się natomiast między innymi osobę małoletnią, która zaginęła w związku z tak zwanym porwaniem rodzicielskim, o ile nie zaistniały przesłanki nakazujące zakwalifikowanie jej do kategorii pierwszej.

Jeżeli porwanie rodzicielskie cechują okoliczności uzasadniające zgłoszenie zaginięcia dziecka Policji, niezbędne jest niezwłoczne zgłoszenie tego faktu na najbliższym posterunku. Zawiadomienie o zaginięciu osoby przyjmuje dyżurny jednostki policji, do którego zgłosiła się osoba uprawniona lub wyznaczony przez niego policjant tejże jednostki. Co ważne, przyjęcie zgłoszenia przez policję nie zależy od upływu określonego czasu od powzięcia przez zgłaszającego przekonania o zaginięciu.

W jakich sytuacjach najczęściej następują porwania i uprowadzenia rodzicielskie?

Wyróżnia szereg sytuacji faktycznych wpływających na wzrost zagrożenia uprowadzeniem lub porwaniem rodzicielskim. Zalicza się do nich między innymi rozpad małżeństwa, kłótnie małżonków oraz postępowanie rozwodowe. Sposób wykonywania prawa do kontaktów z dzieckiem może świadczyć o zamiarach rodzica względem niego. Gdy w przeszłości zdarzało mu się je nadużywać, na przykład nie stosując się do ustalonego harmonogramu spotkań, może to świadczyć, iż rodzic niestosujący się do uprawnień będzie próbował zatrzymać dziecko przy sobie. Kolejnym czynnikiem mogącym wpływać na wzrost zagrożenia uprowadzeniem jest sytuacja, w której rodzice mają różne pochodzenia lub obywatelstwa.

W przypadku uprowadzenia, w pierwszej kolejności należy się udać na najbliższy posterunek policji w celu zgłoszenia tego faktury. Policjant przyjmujący zgłoszenie ma obowiązek natychmiast podjąć stosowne kroki. Jego reakcja powinna być szybka i adekwatna do powagi sytuacji. Rodzic ma tu również prawo zgłosić się do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka, z wnioskiem o jego odebranie.

Masz jakiekolwiek pytania? Chcesz skorzystać z naszych usług detektywistycznych?

Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.

Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne. Pamiętaj o naszej stronie internetowej: Agencja Detektywistyczna.