W dzisiejszej epoce cyfrowej hejt w internecie oraz inne rodzaje cyberprzemocy stały się codziennym i wszechobecnym zjawiskiem, których ofiarą może stać się każdy z nas. Anonimowość świata internetowego sprawia, że wiele osób pozwala sobie na wysyłanie obraźliwych, czy niejednokrotnie pełnych nienawiści komentarzy. Przeczytaj, z jakiego typu hejtem możemy spotkać się w sieci, dlaczego cyberprzemoc jest niebezpieczna i jak radzić sobie z hejtem w internecie.
Hejt w internecie – co to jest i dlaczego jest tak powszechny
Hejt w internecie to zjawisko polegające na rozpowszechnianie, obraźliwych i poniżających treści w formie pisemnych wypowiedzi i komentarzy, grafik (tzw. memów) nagrań audio oraz wideo. Treści mające cechy hejtu internetowego często zawierają różnego typu wulgaryzmy i przekraczają granice akceptowalnej i kulturalnej krytyki.
Hejt internetowy jest więc rodzajem cyberprzemocy (cyberbullyingiem), będącej formą przemocy psychicznej, która polega głównie na nękaniu i zastraszaniu przy użyciu internetu. Hejterzy korzystając z anonimowości, jaką oferują współczesne technologie do przekazywania obraźliwych treści, używają różnego typu forów dyskusyjnych, sojalmedia, komunikatory i kanały internetowe.
Cyberprzemoc może przybierać wiele form, a przykładami hejtu internetowego są m.in.:
- obraźliwe komentarze – są to poniżające i często wulgarne uwagi zamieszczane pod postami w mediach społecznościowych, na blogach oraz w sekcji komentarzy pod artykułami;
- szantaż emocjonalny – wysyłanie wiadomości zawierających groźby karalne, obelgi lub inne formy nękania;
- negatywne posty i tweety – będące tzw. mową nienawiści, agresywne i obraźliwe wpisy szkalujące określone osoby lub grupy;
- ośmieszające memy – bardzo popularne w sieci obraźliwe grafiki, których tworzenie i publikowanie ma na celu ośmieszenie kogoś;
- nagrania wideo – filmiki lub relacje na żywo zawierające treści obrażające, lub kompromitujące innych;
- doxing – forma cyberprzemocy polegająca na publikowaniu prywatnych i poufnych informacji (np.o chorobie psychicznej) danej osoby (bez jej zgody), w celu jej oczernienia przed innymi,
- stalking online – uporczywe i uciążliwe wysyłanie wiadomości oraz śledzenie aktywności ofiary w internecie.
Hejt w internecie dotyka ludzi bez względu na to, kim są i ile mają lat, ale obecnie najczęściej dotyczy on dzieci i nastolatków, wpływają destruktywnie na ich relacje z rówieśnikami, poczucie własnej wartości i zdrowie psychiczne.
Hejt w internecie – groźne zjawisko wśród dzieci i młodzieży
Obecnie nastolatki, jak i młodsze dzieci wiodą często życie równolegle w tzw. realu oraz online i dlatego są one bardzo narażone na zagrożenia związane z internetem i wirtualną rzeczywistością. Natomiast jedną z najgroźniejszych pułapek, w jakie młodzi ludzie mogą wpaść w sieci, oprócz sextingu jest hejt internetowy.
Liczne badania dotyczące uzależnienia od internetu i cyberprzemocy, które zostały przeprowadzone po okresie lock downu i nauczania zdalnego wskazują, że prawie każda młoda osoba choć raz doświadczyła w internecie hejtu.
Dodatkowo wiele z tych osób przyznaje się do stosowania pewnych form cyberprzemocy nie zdając sobie sprawy ze szkodliwości i konsekwencji „internetowych żartów”. Dlatego z powodu powszechności tego zjawiska większość działań hejterów pozostaje niezauważonych.
Jak reagować na hejt w internecie i przeciwdziałać zjawisku cyberprzemocy wśród dzieci?
Przeciwdziałanie występowaniu hejtu w internecie wśród dzieci wymaga wspólnych działań rodziców, nauczycieli oraz samej młodzieży. Bez względu na to czy dziecko zostało ofiarą, czy też sprawcą cyberprzemocy, ważne jest, aby rozmawiać z nim o jego doświadczeniach sieci oraz nauczyć je rozpoznawać hejt i właściwie reagować na cyberprzemoc.
Edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z internetu powinna obejmować naukę krytycznego myślenia, promowanie kultury szacunku i empatii oraz omówienie konsekwencji emocjonalnych i prawnych, jakie niesie za sobą zjawisko hejtu.
Poznaj skutki i zagrożenia internetowego hejtu
Hejt w internecie bardzo często ma znaczący długotrwały destruktywny wpływ na psychikę ofiar tego zjawiska. Do najistotniejszych negatywnych skutków psychicznych osoby doświadczającej przemocy emocjonalnej w sieci należą:
- niskie poczucie wartości,
- depresja i myśli samobójcze,
- fobia społeczna i zaburzenia lękowe,
- zachowania agresywne lub autoagresywne,
- obniżenie aktywności i jakości życia.
Ze względu na te poważne konsekwencje psychiczne a niejednokrotnie też fizyczne lub ekonomiczne, ważne jest, nie tylko to aby osoby doświadczające hejtu otrzymały pomoc, ale też by społeczeństwo promowało zdrowe formy komunikacji i okazywało dezaprobatę wobec cyberprzemocy.
Jak reagować na hejt w internecie i bronić się przed nim
Ochrona przed hejtem w internecie wymaga przede wszystkim świadomości, jakie metody stosują hejterzy oraz szybkiego podejmowania odpowiednich kroków. Do najważniejszych działań, jakie warto, podejmować w sytuacji dostrzeżenia oznak hejtu należą:
- ignoruj hejtera – w przypadku „zdalnych napastników” często najlepszą reakcją jest brak reakcji, czyli unikanie polemiki z hejterem i brak odpowiedzi na jego zaczepki;
- dbaj o bezpieczeństwo w sieci – dostosuj ustawienia prywatności w mediach społecznościowych i ogranicz krąg osób, które mogą komentować twoje posty;
- blokuj i powiadamiaj administratorów – wykorzystuj opcje blokowania użytkowników i zgłaszaj hejterskie treści do moderatorów i administratorów serwisów internetowych;
- dokumentuj dowody cyberprzemocy – zapisuj wszelkie obraźliwe komentarze i wiadomości w formie zrzutów ekranu, gdyż mogą się one przydać jako dowody w sprawie przeciwko sprawcy hejtu internetowego;
- skorzystaj z usług Agencji Detektywistycznej – niejednokrotnie sprawcy hejtu i szantażu internetowego, działają anonimowo i kryją się za jakimś pseudonimem, prywatni detektywi, mając odpowiednią wiedzę i narzędzia mogą ustalić tożsamość hejtera;
- szukaj wsparcia i dbaj o zdrowie psychiczne – porozmawiaj z zaufanymi osobami lub skorzystaj z profesjonalnej pomocy psychoterapeuty. Ponadto dbanie o dobrostan psychiczny mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem spowodowanym hejtem w internecie.
Jeśli Ty lub Twoje dziecko doświadczyło pogorszenia stanu zdrowia psychicznego wskutek agresywnego hejtu, który narusza Twoje prawa lub stanowi zagrożenie, możesz zgłosić sprawę do organów ścigania.
Czy hejt w internecie jest karany
W Polsce hejt w internecie na mocy obowiązującego prawa jest przestępstwem, którego popełnienie może mieć poważne konsekwencje dla sprawcy i oznaczać nawet kilkuletnią karę pozbawienia wolności.
To jaka kara za hejt w internecie będzie zasądzona dla sprawcy cyberprzemocy, zależy od treści hejtu i sposobu działania hejtera. Dla przykładu kara za hej i groźby z powodu dyskryminacji może wynosić nawet do 5 lat, a za kierowanie gróźb karalnych do 2 lat pozbawienia wolności. Natomiast kara za szantaż i zmuszanie przemocą innej osoby do określonego działania to do 3 lat więzienia.
Ponadto hejt w internecie może mieć formę czynów karalnych zagrożonych karą finansową lub więzienia, do których należą:
- sexting – wysyłanie treści pornograficznych do dzieci;
- znieważenie – mające na celu publiczne poniżanie innej osoby,
- stalking – uporczywe śledzenie aktywności internetowej ofiary;
- zniesławienie – rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, które mają zaszkodzić reputacji ofiary.
W naszym kraju karane są także działania hejterów związane z propagowaniem faszyzmu, totalitaryzmu czy rasizmu oraz znieważenie Rzeczypospolitej Polskiej i innych państw.
Podsumowując, hejt w internecie to poważny problem, który wymaga zdecydowanych działań ze strony całego społeczeństwa. Przede wszystkim to my dorośli musimy zwracać uwagę na język, jakim się posługujemy, i nauczyć młodych ludzi, że słowa nienawiści mają niszczącą moc. Dodatkowo warto uświadomić młodzieży, że w Polsce hejt w internecie nie jest czynnością bezkarną i może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. Bardzo ważne jest także objęcie pomocą psychologiczną i wsparciem osób, które są ofiarami cyberprzemocy.
Masz jakiekolwiek pytania? Potrzebujesz pomocy?
Nie wahaj się. Rozwiążemy Twój problem. Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.
Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne. Pamiętaj o naszej stronie internetowej: Agencja Detektywistyczna.
