Wyłudzenie pieniędzy od osoby prywatnej

Wyłudzenie pieniędzy od osoby prywatnej to obecnie jedno z najczęściej popełnianych przestępstw finansowych, które może przybierać wiele form manipulacji. Ofiarą oszustów finansowych może stać się każda osoba niezależnie od płci, wieku, statusu społecznego i zasobności portfela. Przeczytaj, jak działają oszuści finansowi, jakie stosują metody oraz co warto wiedzieć, aby nie dać się oszukać i co zrobić, gdy stałeś się ofiarą wyłudzenia pieniędzy.

Wyłudzenie pieniędzy – definicja w kodeksie karnym

Wyłudzenie pieniędzy jest rodzajem oszustwa finansowego, które w Polsce jest uregulowanym prawnie przestępstwem. Kodeks karny określa pojęcie wyłudzenia pieniędzy w art. 286 k.k.:

„§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Ofiary oszustwa finansowego często zastanawiają się, od jakiej kwoty wyłudzenie pieniędzy jest ścigane. Dlatego warto pamiętać, że wyłudzenie pieniędzy jest przestępstwem niezależnie od tego, kim jest przestępca, kto został oszukany (osoba prywatna czy instytucja), oraz jakiej kwoty dotyczyło wyłudzenie.

Natomiast warto zaznaczyć, że zgodnie z art. 294 § 1 k.k. za wyłudzenie pieniędzy w kwocie 200 tys. zł lub więcej grozi już od 1 roku do lat 10 pozbawienia wolności.

Ponadto wyłudzenie pieniędzy jest co do zasady przestępstwem ściganym z urzędu. Wyjątkiem jest sytuacja, w której sprawcą wyłudzenia jest osoba najbliższa dla ofiary (np. rodzice, dzieci), kiedy to osoba poszkodowana może (lecz nie musi) zgłosić przestępstwo.

Jak działają oszuści finansowi w celu wyłudzenia pieniędzy

Proces zmierzający do wyłudzenia pieniędzy od osoby prywatnej oszust często rozpoczyna od zdobycia zaufania u potencjalnej ofiary. Kontaktując się z ofiarą w sposób bezpośredni lub pośredni (za pomocą wiadomości wysyłanych SMS-em, mailem i innymi komunikatorami) przestępcy podają się za np. dawnych znajomych, członków rodziny, jak i pracowników banku lub innych instytucji.

Po nawiązaniu kontaktu i wzbudzeniu zaufania w celu wyłudzenia pieniędzy oszuści wykorzystują naiwność swoich ofiar i stosują różne techniki manipulacji, oparte na chęci zysku czy też na szantażu emocjonalnym.

Najbardziej znane metody wyłudzenia pieniędzy

Oszuści często wykorzystują różne sprawdzone metody, aby skutecznie przekonać swoje ofiary do oddania pieniędzy lub podania hasła do konta bankowego. Tak zwane oszustwa na “wnuczka”, czy “policjanta” są formami wyłudzeń pieniędzy, które polegają na wykorzystaniu, niewiedzy, infantylności czy uległości. Tego typu działania przestępcze, są zazwyczaj dobrze zorganizowane i dlatego mogą skutkować utratą znacznych sum pieniędzy. Do najczęstszych metod wyłudzenia pieniędzy stosowanych głównie na osobach starszych i samotnych należą:

• oszustwo na “wnuczka” – w tym przypadku oszust kontaktuje się z osobą starszą telefonicznie i podaje się za jej wnuczka, który znalazł się w nagłej oraz trudnej sytuacji życiowej takiej jak np. dostanie wysokiego mandatu. Oszust, grając na uczuciach ofiary, prosi ją o zrozumienie i pilne wsparcie finansowe oraz o nieinformowanie innych osób o tej sytuacji np. z powodu wstydu;
• oszustwo na “policjanta” – tutaj oszust przedstawia się jako funkcjonariusz policji i informuje potencjalną ofiarę o zatrzymaniu bliskiej jej osoby oraz konieczności wpłacenia kaucji, grzywny lub mandatu;
• oszustwo na “pracownika gazowni” – w takim przypadku oszust podaje się za pracownika gazowni lub innego dostawcy, czy instytucji komunalnej. Następnie pod pretekstem (np. konieczności sprawdzenia instalacji) wchodzi do mieszkania i udaje wykonanie czynności, za które żąda „obowiązkowej zapłaty”. Drugi scenariusz metody na pracownika gazowni polega na sporządzeniu fałszywej umowy w celu uzyskania danych bankowych lub wyłudzenia kredytu.

Wyłudzenie pieniędzy przez internet

Wraz ze zwiększeniem się naszej aktywności w sieci, (w szczególności w mediach społecznościowych) nastąpił wzrost przestępstw popełnianych przez internet. Z uwagi na anonimowość i duży zasięg cyfrowej komunikacji oraz częste dokonywanie transakcji online oszuści mają wiele okazji do wyłudzania pieniędzy. Do dużego wachlarza przestępstw popełnianych w internecie należą m.in. takie techniki wyłudzania pieniędzy jak:

• oszustwo na „żołnierza”- przestępcy, wykorzystując popularność social mediów, tworzą fałszywe profile lub podszywają się pod realne osoby i próbują zdobyć zaufanie ofiary. Oszuści ci na fb udają potencjalnych partnerów lub dawnych znajomych. Jeżeli nieświadoma ofiara kontynuuje znajomość, po pewnym czasie stosując szantaż emocjonalny, proszą o przesłanie pieniędzy np. na operację. Do najbardziej znanych przykładów wyłudzenia pieniędzy na fb jest tzw. oszustwo na „żołnierza”, czyli podszywanie się za majętnego i przystojnego żołnierza, który potrzebuje pieniędzy na wydostanie się z niewoli;
• fałszywe zbiórki pieniędzy – w celu wyłudzenia pieniędzy oszuści często wykorzystują naszą empatię i chęć pomagania, dlatego tworzą oni posty o zbiórkach na pilne i drogie leczenie dziecka lub psa;
• phishing – jest to metoda wyłudzenia pieniędzy polegająca na wysyłaniu wiadomości z załącznikami lub linkami, które imitują pochodzenie ze znanych źródeł (np. banku, OLX). Celem phishingu jest nakłonienie ofiary do podania danych osobowych lub danych do bankowości internetowej, czy karty kredytowej;
• fałszywe konkursy, loterie i promocje – przy pomocy mediów społecznościowych lub wiadomości oszuści ogłaszają fałszywe oferty promocyjne, lub twierdzą, że użytkownik wygrał nagrodę. Jednocześnie informują, że aby otrzymać nagrodę „zwycięzca” musi najpierw zapłacić fikcyjny podatek lub inną opłatę;
• scam inwestycyjny – czyli wyłudzenie pieniędzy poprzez proponowanie nieistniejących inwestycji, które mają gwarantować duże zwroty kapitału.

Znając, metody działania oszustów finansowych w celu skutecznej ochrony przed wyłudzeniem pieniędzy warto także poznać i stosować pewne środki ostrożności.

Jak skutecznie zapobiegać wyłudzeniom pieniędzy

Ochrona przed oszustwami finansowymi wymaga od nas przede wszystkim dużej świadomości, uważności i ostrożności. W celu zapobiegnięcia wyłudzenia pieniędzy warto stosować poniższe zasady:

• weryfikuj źródło informacji – zanim odpowiemy na jakąkolwiek prośbę o przekazanie pieniędzy lub informacji, warto upewnić się, że pochodzi ona z wiarygodnego źródła;
• używaj silnych haseł – w celu ochrony dostępu do naszych danych warto regularnie aktualizować hasła oraz używać innych i nieoczywistych kombinacji do różnych kont;
• nie dziel się danymi osobowymi – warto zachować ostrożność, udostępniając swoje dane osobowe, takie jak PESEL, czy nr dokumentu tożsamości;
• edukuj się i innych – czytaj regularnie o aktualnych metodach wyłudzenia pieniędzy, a także informuj o nich swoje otoczenie;
• uważaj na super oferty – postępuj według zasady, że jeśli coś wydaje się zbyt piękne, by było prawdziwe, prawdopodobnie tak właśnie jest, dlatego unikaj podejrzanych promocji lub loterii.

Niestety oszuści finansowi działają metodycznie według dobrze przemyślanych i skutecznych strategii. Dlatego pomimo ostrożności każdy z nas może zostać ofiarą przestępstw finansowych, w związku z tym dobrze jest wiedzieć, co zrobić, gdy dojdzie do takiej sytuacji.

Gdzie zgłosić wyłudzenie pieniędzy. Co robić w przypadku wyłudzenia pieniędzy

Jeśli zostałeś oszukany lub podejrzewasz, że stałeś się ofiarą wyłudzenia pieniędzy, nie ukrywaj tego faktu, tylko podejmij działania zmierzające do ujęcia sprawcy i w tym celu:

• zgłoś to przestępstwo na Policji lub w UOKiK,
• natychmiast zawiadom swój bank oraz zablokuj kartę i płatności internetowe,
• zmień hasła dostępu,
• zgłoś podejrzane aktywności administratorowi Facebooka, czy poczty email,
• powiadom znajomych o oszustwie,
• skorzystaj z usług biura detektywistycznego w celu identyfikacji sprawcy i pozyskania dowodów przestępstwa.

Podsumowując, wyłudzenia pieniędzy od osób prywatnych są obecnie jednym z najbardziej powszechnych i jednocześnie niebezpiecznych przestępstw. Wyspecjalizowani oszuści finansowi wykorzystują równolegle najnowsze technologie oraz ludzką naiwność i nieostrożność.

Wyłudzenie pieniędzy to dla ofiary oszustwa nie tylko strata pieniędzy, ale też poważne konsekwencje prawne i emocjonalne. Natomiast kluczem do skutecznej ochrony przed wyłudzeniem pieniędzy jest ostrożność i świadomość istnienia oszustów finansowych.

Masz jakiekolwiek pytania? Potrzebujesz pomocy?

Nie wahaj się. Rozwiążemy Twój problem. Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.

Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne. Pamiętaj o naszej stronie internetowej: Agencja Detektywistyczna.