Sadysta – kto to jest i jak rozpoznać sadystę

Sadyzmem określa się czerpanie przyjemności psychicznej, jak i seksualnej z zadawania innym cierpienia. Sadyści oraz sposoby i motywy ich działania od lat stanowią pewnego rodzaju fascynującą zagadkę, nie tylko dla badaczy psychiki ludzkiej, ale też dla wielu z nas. W tym artykule postaramy się przybliżyć odpowiedzi na pytania związane z charakterystyką ludzi określanych mianem sadystów. Przeczytaj, jak rozpoznać sadystę i jak się przed nim obronić.

Kim jest sadysta i co oznacza sadyzm

Sadystą określa się osobę, która odczuwa przyjemność podczas zadawania bólu, cierpienia lub upokarzania innych. Termin ten pochodzi od nazwiska markiza de Sade, francuskiego pisarza i filozofa, który w swoich dziełach literackich opisywał akty przemocy i dominacji seksualnej. W kontekście seksualnym sadyzm odnosi się do czerpania przyjemności seksualnej z dominacji lub zadawania bólu partnerowi.

W psychologii natomiast sadyzm jest często traktowany jako zaburzenie osobowości w sytuacji, gdy skłonność do zadawania bólu innym jest chroniczna i przeszkadza w nawiązywaniu zdrowych relacji oraz jest zagrożeniem dla innych.

Od czego pochodzi pojęcie sadyzmu?

Sadyzm, jako pojęcie, ma bogatą historię, zarówno w aspekcie medycznym, psychologicznym, jak i społeczno-kulturowym. Francuski pisarz – Donatien Alphonse François, znany jako markiz de Sade, od którego pochodzi to słowo w swoich dziełach, takich jak „120 dni Sodomy” i „Justine” opisywał akty przemocy i perwersji seksualnej. Dzieła te zostały wówczas uznane za niebezpieczne i z tego powodu były niszczone, a ich autor spędził wiele lat w więzieniu i zakładach psychiatrycznych.

Już po śmierci markiza austriacki psychiatra Richard von Krafft-Ebing w swojej książce „Psychopathia Sexualis” z 1886 roku użył jego nazwiska do stworzenia pojęcia sadyzmu i zdefiniował go jako patologiczną skłonność do czerpania przyjemności z zadawania bólu innym.

W XX wieku sadyzmem w kontekście rozwoju psychoseksualnego zajmował się twórca psychoanalizy Z. Freud. Termin ten pojawił się już w pierwszej edycji klasyfikacji zaburzeń i chorób psychicznych DSM.

Poznaj przyczyny powstawania osobowości sadystycznej

Osobowość sadystyczna oraz zachowania sadystyczne to skomplikowane i złożone zjawisko, na które wpływ mogą mieć różnego typu czynniki. Wśród uwarunkowań mogących wpływać na to czy dana osoba stanie się sadystą wymienia się przede wszystkim przyczyny biologiczne, psychologiczne i środowiskowe, takie jak:

• uwarunkowania genetyczne – wśród wyników podjętych badań nad osobowością sadystyczną są takie, które za przyczynę zachowań agresywnych uznają genetyczne uwarunkowania osobowościowe;
• funkcjonowanie mózgu – uszkodzenia lub nieprawidłowości w pewnych obszarach mózgu (układu limbicznego i ciała migdałowatego) mogą prowadzić do zachowań agresywnych, czy braku empatii;
• zaburzenia osobowości – osobowość sadystyczna często towarzyszy innym zaburzeniom psychicznym (np. borderline);
• doświadczenia z dzieciństwa – przeżycia traumatyczne w okresie dzieciństwa, takie jak przemoc psychiczna, fizyczna i seksualna oraz emocjonalne zaniedbanie, a nawet obserwowanie przemocy w domu, mogą mieć wpływ na sadystyczne skłonności w przyszłości;
• otrzymywanie korzyści – sadystyczne zachowania takie jak władza i kontrola mogą przynosić określone korzyści;
• niska samoocena – w niektórych przypadkach osoby mogą zachowywać się dominująco i sadystycznie w celu ukrycia lub kompensacji niskiej samooceny;
• środowisko – przebywanie w patologicznym środowisku, które promuje dominację, przemoc lub brak szacunku dla innych, może sprzyjać naśladownictwu i rozwojowi zachowań sadystycznych.

Ważne jest zrozumienie, że każda osoba jest indywidualna, a przyczyny sadystycznych zachowań mogą być różne w zależności od konkretnego przypadku. Profesjonalna diagnoza i terapia są niezbędne, aby pomóc osobom z takimi tendencjami zrozumieć i kontrolować swoje zachowanie.

Jakie są rodzaje postaw ludzi z osobowością sadysty

Na podstawie form przemocy, zachowania i powodów działań ludzi z osobowością sadystyczną wyróżnia się następujące rodzaje sadyzmu:

• sadyzm bierny – to odmawianie z premedytacją spełnienia oczekiwań drugiej osoby i czerpanie satysfakcji z wywołania u niej uczucia dyskomfortu i rozczarowania;
• sadyzm psychiczny – to odnoszenie zadowolenia z powodu upokarzania, ośmieszania i kontroli partnera oraz stosowania innych form przemocy psychicznej (np. szantażu emocjonalnego);
• sadyzm agresywny – czerpanie satysfakcji ze stosowania przemocy fizycznej np. bicia, krępowania czy gwałtu;
• sadyzm fantazyjny – pozostaje tylko w strefie myśli i polega na wyobrażaniu sobie w czasie czynności seksualnych znęcania się nad inną osobą;
• zoosadyzm – dotyczy czerpania przyjemności seksualnej z dręczenia zwierząt.

Po czym można rozpoznać sadystę i jak się przed nim bronić?

Rozpoznanie sadysty zazwyczaj nie jest proste, ponieważ zachowania sadystyczne nie zawsze są jawne i mogą przybierać wiele form. Jednak istnieje kilka cech, które posiadają ludzie z osobowością sadystyczną, do których należą:

• zadowolenie ze sprawiania bólu,
• brak empatii i wyrzutów sumienia po wyrządzeniu krzywdy,
• chęć dominacji i sprawowania nad innymi kontroli,
• stosowanie technik manipulacyjnych takich jak gaslighting czy szantaż emocjonalny,
• agresja fizyczna i słowna,
• fascynacja przemocą i biografią sadystów i psychopatów,
• obojętność wobec cierpienia innych,
• zadowolenie z upokarzania i krytykowania innych,
• skłonność do zachowań ryzykownych i nieakceptowanych społecznie.

Warto jednak podkreślić, że występowanie u kogoś wyżej wymienionych cech i zachowań nie oznacza, że mamy do czynienia z sadystą, ponieważ mogą być one wynikiem stresu czy innych problemów emocjonalnych.

Jeśli masz podejrzenia co do występowania u danej osoby cech sadystycznych, ważne jest, abyś niezwłocznie podjął odpowiednie kroki w celu ochrony siebie i innych osób. Bardzo ważne jest wyznaczenie pewnych granic, a w razie ich naruszania przez daną osobę szybkie odseparowanie się od niej.

W sytuacji, kiedy dana osoba stosuje przemoc fizyczną lub psychiczną i uważa swoje zachowanie za właściwe, należy zgłosić to na policję.

Natomiast jeżeli osoba wykazująca takie zachowania jest ich świadoma i chce ich zaprzestać, wówczas warto umówić wizytę u psychiatry lub psychoterapeuty. W eliminowaniu skłonności sadystycznych ważna jest współpraca z wykwalifikowanym specjalistą w dziedzinie zdrowia psychicznego.

Klasyfikacja i rodzaje sadyzmu

Klasyfikacja zachowań sadystycznych zależy od kontekstu, w jakim sadyzm jest rozważany. W psychiatrii i psychologii jest on zwykle postrzegany jako pewnego rodzaju zaburzenie, podczas gdy w aspekcie społeczno-kulturalnym nie zawsze jest negatywnie nacechowany.

Sadyzm w międzynarodowych klasyfikacjach medycznych

W pierwszej edycji klasyfikacji zaburzeń i chorób psychicznych (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) z 1952 roku sadyzm został wpisany jako jedno z zaburzeń seksualnych. W późniejszych edycjach definicja ta była wycofywana lub modyfikowana.

W ostatniej klasyfikacji DSM-V sadyzm wymieniony jest jako jedna z dewiacji seksualnych i zaburzeń parafilicznych. Z kolei termin parafilia stosowany jest w seksuologii i psychiatrii jako określenie preferencji seksualnych, innych niż stymulacja genitalna.

Natomiast w ICD-10 (Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób) sadyzm połączono z masochizmem, jako jedno zaburzenie seksualne. Masochizmem natomiast określa się czerpanie satysfakcji seksualnej z własnego bólu i poniżenia, jest więc w pewnym sensie odwrotnością sadyzmu.

Sadyzm w aspekcie psychologicznym i kulturowym

Zygmunt Freud interpretował sadyzm jako jedną z faz w rozwoju osobowości w aspekcie psychoseksualnym i szukał powiązań agresji z seksualnością.

Istnieją również podejścia psychologiczne, w których sadyzm jest postrzegany jako część charakterystyki osobowości.

W kontekście kulturowym obecnie pewne formy perwersji i dominacji seksualnej występujące w społecznościach BDSM nie są traktowane jako zaburzenie. Praktyki BDSM uznawane są za konsensualne zachowania między dorosłymi i świadomymi partnerami seksualnymi.

Podsumowując, zidentyfikowanie i zrozumienie mechanizmów wpływających na kształtowanie się osobowości sadystycznej pozwala na odpowiednią reakcję wobec sadysty.

Bardzo ważne jest dostrzeżenie u danej osoby najmniejszych oznak cech charakterystycznych dla sadysty i przeciwdziałanie dalszemu rozwojowi osobowości sadystycznej. W tym celu kluczowe jest przeciwdziałanie niepokojącym zachowaniom już od najmłodszych lat życia, poprzez negowanie działań sadystycznych. Istotne jest także uczenie dzieci technik dobrej komunikacji, szacunku i empatii oraz umiejętności radzenia sobie z agresją i emocjami.

Masz jakiekolwiek pytania? Potrzebujesz pomocy?

Nie wahaj się. Rozwiążemy Twój problem. Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.

Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne. Pamiętaj o naszej stronie internetowej: Agencja Detektywistyczna.

Błąd: Brak formularza kontaktowego.