Każda osoba ma prawo do życia bez strachu i przemocy, gwarantuje nam to prawo do nietykalności cielesnej zawarte zarówno w Konstytucji jak i polskim kodeksie karnym.
Przeczytaj, jakie są przykłady nietykalności cielesnej, co grozi za jej naruszenie i co może zrobić osoba, której nietykalność została naruszona.
Nietykalność cielesna — podstawowe prawo każdego człowieka
Nietykalność cielesna jest podstawowym i najważniejszym prawem człowieka gwarantowanym przez polską Konstytucję i prawa międzynarodowe. Prawo do nietykalności cielesnej odnosi się do ochrony przed niewłaściwym, nieuzasadnionym ingerowaniem w naszą cielesność, bez wyraźnej i świadomej zgody. W praktyce prawo do nietykalności cielesnej oznacza, iż nikt bez zgody nie może stosować wobec drugiej osoby siły fizycznej, lub w inny sposób ingerować w jej ciało, a nawet jej dotykać.
Oczywiście nietykalność cielesna może być naruszona w ramach prawa w wyjątkowych sytuacjach takich jak ratowanie życia, czy obezwładnienia przestępcy.
Czym jest naruszenie nietykalności cielesnej
Naruszenie nietykalności cielesnej następuje, gdy bez naszej zgody lub prawnego uzasadnienia, inna osoba stosuje wobec nas przemoc fizyczną lub w jakikolwiek inny sposób ingeruje w nasze ciało.
Naruszenie nietykalności cielesnej — przykłady
Naruszenie nietykalności cielesnej może nastąpić w różnych miejscach i sytuacjach: np. w domu, w szkole, w miejscu pracy, na ulicy, czy nawet w szpitalu. Przykładami naruszenia nietykalności cielesnej są takie zdarzenia jak:
- bicie — bezpośrednie użycie siły, takie jak uderzenie, kopnięcie, popychanie, szarpanie;
- przemoc domowa — dotycząca zarówno przemocy fizycznej (uderzenia, szarpanie), jak i seksualnej. Za naruszenie nietykalności cielesnej może być uznana także przemoc psychiczna, która skutkuje uszczerbkiem na zdrowiu ofiary;
- przemoc seksualna — każdy czyn seksualny, który następuje bez zgody drugiej osoby, jest naruszeniem jej nietykalności cielesnej;
- przemoc rówieśnicza — są to wszelkie sytuacje, w których dzieci lub młodzież używają siły fizycznej wobec siebie, na przykład w szkole lub na placu zabaw;
- przemoc dorosłych wobec dzieci — naruszeniem nietykalności cielesnej dzieci jest bicie (klapsy), popychanie, szarpanie, czy ciągnięcie za rękę;
- niewłaściwe zachowanie personelu medycznego — przykładami naruszenia nietykalności cielesnej pacjentów są: wykonanie zabiegu bez ich zgody, dotykanie w niewłaściwy sposób, obnażanie lub komentowanie cielesności przy osobach postronnych;
- nadużycia sił porządkowych — nadmierne i niewłaściwe użycie siły oraz nadużywanie prawa do stosowania siły fizycznej przez policję i innych funkcjonariuszy porządkowych, jest naruszeniem nietykalności cielesnej.
Niezależnie od sytuacji lub od osoby, która dopuszcza się naruszenia nietykalności cielesnej, czyn ten jest przestępstwem karanym przez prawo. Każde z przejawów nietykalności cielesnej powinno być zgłaszane organom ścigania.
Naruszenie nietykalności cielesnej w kodeksie karnym
Nietykalność cielesna to pojęcie odnoszące się do jednego z fundamentalnych praw człowieka. W związku z tym zarówno w prawie polskim, jak i w przepisach międzynarodowych znajdują się zapisy zabraniające naruszania nietykalności cielesnej.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 40 stanowi, że „Nikt nie może być poddawany torturom, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu ani karze”.
Natomiast kwestia naruszenia nietykalności cielesnej w k.k. jest poruszana w wielu przepisach prawa karnego, a do najważniejszych artykułów chroniących nietykalność cielesną należą:
- Art. 157 § 1 k.k. mówi, że „Kto narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3″.
- Art. 158 § 1 k.k. stwierdza, że „Kto znęca się nad bliską osobą lub inną osobą pozostającą we wspólnym pożyciu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5″.
- Art. 207 k.k. dotyczy znęcania się nad inną osobą, w tym nad dzieckiem. “Znęcanie się fizyczne, psychiczne czy ekonomiczne jest przestępstwem i jest karalne”.
Ponadto w polskim kodeksie karnym, znajdują się też inne przepisy odnoszące się do naruszenia nietykalności cielesnej np. te dotyczące przemocy seksualnej – „Kto obcą osobę doprowadza przemocą, groźbą bezprawia lub podstępem do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 10.” (art. 197 § 1 k.k.).
Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza na służbie
W polskim prawie jako osobny typ przestępstwa, dotyczący naruszenia nietykalności cielesnej została ujęta kwestia naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego na służbie. Zgodnie z artykułem 224 kodeksu karnego
§ 1 “Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.”
§ 2 ”Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1, stosując przemoc lub czyniąc groźbę bezpośredniego użycia przemocy, podlega pozbawieniu wolności do lat 5.”
Warto zaznaczyć, że funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu kodeksu karnego jest nie tylko policjant, ale każda osoba pracująca w jednostkach administracji publicznej (np. sędzia, lekarz, strażak, nauczyciel) w czasie wykonywania czynności służbowych.
Co grozi za naruszenie nietykalności cielesnej
Naruszenie nietykalności cielesnej jest poważnym przestępstwem, ściganym z urzędu lub na wniosek osoby pokrzywdzonej i jest karane przez prawo pozbawieniem wolności.
Wymierzane przez Sąd wyroki w sprawach naruszenia nietykalności cielesnej zależą od wielu czynników i okoliczności. Na wysokość kary za naruszenie nietykalności cielesnej i wyrok, jaki otrzyma sprawca, wpływają m.in. zarzut, za który sądzony jest sprawca, jego przeszłość kryminalna, okoliczności sprawy i stopień uszkodzenia ciała ofiary.
W niektórych sprawach dotyczących naruszenia nietykalności cielesnej Sąd oprócz kary pozbawienia wolności może zasądzić wypłacenie przez sprawcę odszkodowania na rzecz ofiary. Ponadto ofiara może także na drodze cywilnej ubiegać się o wypłacenie odszkodowania lub renty od osoby, która naruszyła jej nietykalność cielesną.
Sprawa cywilna dotycząca odszkodowania jest niezależna od postępowania karnego toczącego się w sprawie naruszenia nietykalności cielesnej.
Naruszenie nietykalności cielesnej — co może zrobić ofiara
Tak jak zostało wcześniej wspomniane naruszenie nietykalności cielesnej, jest przestępstwem ściganym z urzędu, jeśli tylko organy ścigania zostały poinformowane o takim zdarzeniu np. przez świadków bójki.
Natomiast w sytuacji, gdy naruszenie nietykalności cielesnej, nastąpiło bez świadków, ofiara sama może, a nawet powinna zgłosić to przestępstwo.
Istotne jest to by w przypadku, gdy doszło do przemocy pierwszym krokiem ofiary (po uwolnieniu się od napastnika), było udanie się do lekarza. Lekarz po zbadaniu i stwierdzeniu obrażeń, poza pomocą medyczną może także udokumentować ślady świadczące o naruszeniu nietykalności cielesnej.
Poza lekarską obdukcją ciała, materiałami dowodowymi, które warto zgromadzić w związku z naruszeniem nietykalności są:
- zeznania świadków — jeżeli są świadkowie zdarzenia, lub osoby mające istotne informacje związane z sytuacjami naruszenia nietykalności cielesnej warto przekonać jej do złożenia zeznań;
- nagrania wideo lub audio — ważnymi dowodami w sprawie naruszenia nietykalności cielesnej, są nagrania z monitoringu lub nagrania audio (np. z telefonu) świadczące o zdarzeniu;
- zapiski o zdarzeniach — notatki zawierające daty, godziny, miejsca oraz szczegóły zdarzeń, w których doszło do naruszenia nietykalności cielesnej;
- inne dowody — zgłoszenia na niebieską linię, czy ubrania zniszczone podczas zdarzenia też mogą być dowodami w sprawie naruszenia nietykalności cielesnej.
Wszelkie dowody naruszenia nietykalności cielesnej warto dobrze zabezpieczyć, skopiować i przechować w wersji elektronicznej.
Podsumowując, naruszenie nietykalności cielesnej może przybierać różne formy działania sprawcy, takie jak pobicie, szarpanie, czy przemoc seksualna powodując ból, obrażenia lub dyskomfort.
Jednak bez względu na jej formę, każde naruszenie nietykalności cielesnej jest przestępstwem. Warto by osoba, która doświadczyła naruszenia nietykalności cielesnej, złożyła zgłoszenie na policję. Policja ma obowiązek zarejestrować zgłoszenie i wszcząć dochodzenie.
W celu osądzenia sprawcy i uzyskania odszkodowania istotne jest zebranie wszelkich dowodów naruszenia nietykalności cielesnej. W przygotowaniu materiału dowodowego w sprawie naruszenia nietykalności cielesnej, jak i w innych sprawach karnych lub cywilnych pomocni są doświadczeni pracownicy naszej Agencji Detektywistycznej ProDetektyw.
Masz jakiekolwiek pytania? Potrzebujesz pomocy?
Nie wahaj się. Rozwiążemy Twój problem. Napisz bezpośrednio na nasz adres email biuro@prodetektyw.pl, zadzwoń lub napisz SMS pod numer telefonu 500 15 60 15.
Możesz też skorzystać z poniższego formularza kontaktowego. Wszystkie Twoje dane są szyfrowane i bezpieczne.
[…] naruszanie nietykalności cielesnej. […]